Quá trình sinh tinh trùng được bắt đầu từ tuổi dậy thì và diễn ra liên tục cho đến khi chết. Tinh trùng cần 71 ngày để phát triển từ một tinh nguyên bào thành 1 tinh trùng tại tinh hoàn. Mỗi ngày có từ vài chục đến vài trăm triệu tinh trùng được sinh ra ở mỗi tinh hoàn. Sau đó các tinh trùng này được đưa đến mào tinh và trải qua khoảng 2 đến 3 tuần tại đây để trưởng thành mọi mặt về chức năng (khả năng di chuyển, khả năng nhận diện và thụ tinh trứng trong đường sinh dục nữ) để sẵn sàng tham gia quá trình thụ thai khi được phóng tinh.
Quá trình sinh tinh chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố:
- Nội tiết tố
- Chế độ ăn uống
- Môi trường sống
- Nhiệt độ
- Nhiễm khuẩn
- Các bệnh toàn thân và một số thuốc.
Sinh tinh trùng là một quá trình cực kỳ phức tạp nói đòi hỏi điều kiện vô cùng chặt chẽ & nghiêm ngặt để hình thành nên tinh trùng trưởng thành, lành mạnh đủ khả năng thụ tinh. Một trong những điều kiện cần được tiến hành một cách nghiêm túc là cần cung cấp nguồn dinh dưỡng phong phú & đầy đủ cho quá trình sinh tinh.
Tinh trùng cần rất nhiều năng lượng để hoạt động & cũng là dạng tế bào rất dễ bị tổn thương bởi các gốc oxy hóa tự do tạo ra trong quá trình chuyển hóa của cơ thể hay do bệnh tật hay quá trình viêm nhiễm hay các bệnh lý đi kèm. Do đó để bảo vệ cá tinh binh quý giá này, trong chế độ dinh dưỡng cần chú ý các loại thực phẩm giàu các yếu tố dinh dưỡng cần thiết sau: kẽm, selen, acid folic (vitamin B9), vitamin A, vitamin B12, vitamin E, vitamin D, đồng, chất béo, đạm và carnitin.
Chức năng của kẽm trong những giai đoạn khác nhau của quá trình sinh tinh
Kẽm tham gia chủ yếu vào quá trình gián phân & giảm phân của tế bào. Cụ thể:
Giai đoạn khởi đầu của quá trình sinh tinh: liên quan đến hoạt động RNA
Trong giai đoạn sinh tinh: tham gia vào sự trưởng thành của tinh trùng
Giai đoạn cuối: tăng cường khả năng vận động của tinh trùng
Selen & kẽm là thành phần của các coenzyme tham gia trong quá trình sao chép nhân đôi RNA, DNA và hình thành nhiễm sắc thể. Thiếu kẽm sẽ giảm tốc độ tổng hợp RNA & DNA trong quá trình phân chia tế bào. Selen còn giúp bảo đảm sự hình thành chính xác của các dây và thoi trong quá trình phân bào. Ngoài ra kẽm còn đẩy mạnh tính di động của tinh trùng thông qua hệ thống ATP & điều hòa phospholipid của màng tinh trùng.
Nồng độ kẽm trong tinh trùng và tinh dịch cao gấp 30 lần so với lượng kẽm trong máu.
Kẽm được cung cấp chủ yếu qua thức ăn động vật như thịt heo bò, cá gia cầm... có nhiều trong các loại hải sản như ngao, hàu, …
Vai trò của một số vitamin trong quá trình sinh tinh
Vitamin B12 & acid folic là yếu tố rất cần thiết trong giai đoạn đầu của quá trình sinh tinh vì tham gia vào quá trình sinh tổng hợp RNA & DNA.
Vitamin A: tham gia điều hòa quá trình sinh tinh ngay từ giai đoạn đầu, cũng như quá trình biệt hóa và tính bám dính của tinh trùng.
Vitamin E & vitamin C: có tính chống oxy hóa giúp bảo vệ tinh trùng không bị hư hại bởi sự tấn công của các gốc ROS. Vitamin E còn hỗ trợ cơ quan sinh dục phát triển khỏe mạnh & cải thiện chức năng của ty thể, đặc biệt trong sự tối ưu hóa khả năng vận động của tinh trùng.
Có nhiều nghiên cứu cho thấy rằng chất lượng của tinh trùng được đẩy mạnh khi cung cấp thêm kẽm, selen, acid folic và các vitamin.
Chất lượng của tinh dịch và tinh trùng có mối ảnh hưởng qua lại mật thiết với nhau. Sự thay đổi thành phần trong tinh dịch đóng vai trò quan trọng trong sự sống còn & chất lượng của tinh trùng và các chỉ số đo lường chất lượng tinh trùng. Tinh dịch rất giàu đường fructose vì nó cung cấp năng lượng cho sự sống còn của tinh trùng, đặc biệt trong quá trình di chuyển trong hệ sinh dục nữ cho đến khi thụ tinh thành công.
Chất dinh dưỡng đa lượng ảnh hưởng đến quá trình sinh tinh và chức năng tinh trùng
Chất béo
Chất béo là nguồn cung cấp năng lượng cho cơ thể, là dung môi để hòa tan các vitamin A, D, E và cũng là nguồn cung cấp các acid béo thiết yếu là thành phần quan trọng của màng tế bào.
Tinh trùng rất giàu chất béo, trong đó 70% ở dạng phospholipid. Chất béo đóng vai trò rất quan trọng trong việc duy trì khả năng sống sót, sự trưởng thành, khả năng sinh sản và chức năng của tế bào tinh trùng.
Màng tế bào tinh trùng rất dễ bị tổn thương bởi các gốc oxy hóa. Cấu trúc bình thường của màng tế bào là yếu tố quan trọng trong sự thụ tinh thành công cũng như cho sự hợp nhất giữa màng tinh trùng và trứng trong quá trình thụ tinh. Do đó bất kỳ những thay đổi nào về thành phần acid béo chưa no chuỗi dài của màng tinh trùng đều đưa đến những ảnh hưởng bất lợi đến tính chất sinh hóa và đặc tính chức năng của tinh trùng do thiếu các enzyme chống oxy hóa.
L-Carnitin & L-Acetyl Carnitin
L-carnitine (LC) và L-acetyl-carnitine (LAC) là các acid amin cần thiết của cơ thể & đóng vai trò quan trọng hoạt động sinh lý. LAC là dạng chuyển hóa acetyl tạm thời của LC. Cả 2 đều tham gia vào quá trình chuyển hóa năng lượng giúp gia tăng sự chuyển động, sự trưởng thành và quá trình sinh tinh bằng cách cung cấp nguồn năng lượng sẵn có cho tinh trùng.
Nguồn thức ăn cung cấp LC: thịt, cá, các sản phẩm từ sữa. Trong cơ thể, nồng độ LC & LAC tập trung cao ở mào tinh và tinh trùng, và cao hơn hẳn trong máu. Tinh trùng sau khi được hình thành và chuyển đến mào tinh thì khả năng di động còn chậm. Sau thời gian ở tại mào tinh, tinh trùng được tích tụ LC tự do với nồng độ ngày càng cao, vận động của tinh trùng cũng tăng dần & hình thành khả năng di động định hướng. Nhiều nghiên cứu đã chứng minh rằng tỷ lệ di động tiến tới của tinh trùng tỷ lệ thuận với nồng độ LC & LAC tự do. Bên cạnh đó, LC tham gia vào quá trình tạo năng lượng qua quá trình chuyển hóa lipid trong tế bào, đặc biệt là quá trình beta oxy hóa các acid béo chuổi dài tại ty thể. Ngoài ra, Carnitine cũng có vai trò là chất chống oxy hóa tham gia bào vệ màng tế bào và DNA không bị tổn thương bởi các gốc tự do và các gốc oxy hóa.
Nhiều nghiên cứu cũng đã chứng minh sự phối hợp của LC & LAC cùng với các vitamin và khoáng chất chống oxy hóa trong Proxeed Plus giúp cải thiện rõ rệt số lượng tinh trùng, khả năng di động của tinh trùng và cả tỷ lệ thụ thai thành công sau 4- 6 tháng sử dụng.
Ngoài việc cung cấp các chất dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển tinh trùng từ các loại thực phẩm như thịt cá, hải sản, rau củ quả, trái cây… bạn có thể dùng một sản phẩm dinh dưỡng đặc biệt hỗ trợ tinh trùng phát triển dồi dào, khỏe mạnh, với hình dạng bình thường cũng như giúp cải thiện mức di động của tinh trùng là Proxeed Plus. Sản phẩm này có chứa hầu hết các dưỡng chất cần thiết nói trên.
Tài liệu tham khảo
Y. S. Cheah et al. Functions of essential nutrition for high quality spermatogenesis. Advances in Bioscience and Biotechnology 2 (2011) 182-197.
http://bacsinoitru.vn/f136/qua-trinh-sinh-tinh-trung-7474.html